Opieka medyczna
Jak działa leczenie balonem żołądkowym?
7 MIN CZYTANIA
Dieta przed operacją bariatryczną – co jeść przed zabiegiem?
7 MIN CZYTANIA
Odżywianie
Odpowiednie nawyki żywieniowe przed operacją wpływają na zmniejszenie ryzyka powikłań, usprawniają proces operacyjny, a także przygotowują do zmian, które trzeba wprowadzić w swoim życiu po zabiegu. Jak powinna wyglądać dieta przedoperacyjna? Opowiadamy!
Dlaczego należy zmienić dietę przed operacją bariatryczną?
Dieta przed operacją bariatryczną ma nie tylko zmniejszyć masę ciała, ale także ułatwić dostęp chirurgiczny i skrócić czas trwania operacji . Dlaczego jeszcze warto zmienić jadłospis przed planowaną operacją?
- Redukcja masy ciała i rozmiaru wątroby – wątroba, powiększona z powodu nadmiaru tłuszczu może utrudniać dostęp chirurgiczny do żołądka podczas operacji. Mniejsza wątroba zmniejsza ryzyko komplikacji w trakcie zabiegu, skraca czas operacji i zwiększa bezpieczeństwo pacjenta.
- Zmniejszenie ilości tłuszczu wisceralnego – tłuszcz wisceralny, czyli tłuszcz otaczający narządy wewnętrzne, może również utrudniać operację. Redukcja tego tłuszczu poprzez dietę przedoperacyjną ułatwia chirurgom wykonanie zabiegu oraz minimalizuje ryzyko powikłań.
- Przygotowanie do zmiany stylu życia – dieta przed operacją bariatryczną służy również jako okres adaptacyjny, w którym pacjenci uczą się nowych nawyków żywieniowych.
- Optymalizacja wyników operacji – zmniejszenie masy ciała przed zabiegiem może skrócić czas rekonwalescencji, zmniejszyć ryzyko powikłań oraz poprawić ogólną skuteczność operacji w zakresie długoterminowej utraty wagi.
- Wzmocnienie motywacji i zdrowych nawyków – sukces w przestrzeganiu diety przedoperacyjnej może przyczynić się do wzrostu samooceny i przekonania o możliwości kontrolowania własnego zdrowia.
Co warto jeść przed operacją bariatryczną?
Wartość kaloryczna diety przed operacją bariatryczną wynosi od 800 do 1000 kcal na dzień. Zaczyna się ją stosować minimum 2 tygodnie przed planowanym terminem zabiegu. W okresie przygotowawczym przed operacją bariatryczną trzeba szczególną uwagę zwrócić na skład i jakość spożywanych pokarmów. Menu przedoperacyjne powinno zawierać:
- Białko – jest fundamentem diety przedoperacyjnej, ponieważ wspomaga utrzymanie masy mięśniowej podczas szybkiego spadku wagi. Należy wybierać chude źródła białka takie jak kurczak, indyk, ryby, jaja, niskotłuszczowe produkty mleczne, a także białko roślinne, takie jak fasola, soczewica, tofu,
- Warzywa i owoce – spożywanie dużych ilości warzyw i owoców jest zalecane ze względu na ich niską kaloryczność i wysoką zawartość błonnika, witamin oraz minerałów. Należy jednak pamiętać o wybieraniu owoców o niskim indeksie glikemicznym oraz o ich ograniczeniu ze względu na zawartość cukrów,
- Produkty pełnoziarniste – zboża pełnoziarniste, takie jak brązowy ryż, quinoa czy pełnoziarniste makarony, dostarczają błonnika, który pomaga w regulacji poziomu cukru we krwi i zapewnia dłuższe uczucie sytości,
- Nawodnienie – woda jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu i wspomaga procesy metaboliczne. Zaleca się picie przynajmniej 1,5-2 litrów wody dziennie. Należy unikać słodzonych napojów i tych zawierających kofeinę, które mogą prowadzić do odwodnienia.
Czego unikać przed operacją bariatryczną?
Dieta przed operacją bariatryczną, oprócz zalecanych do spożycia produktów, zawiera także listę składników, których spożycie należy ograniczać. Są to:
- Tłuszcze i cukry – należy ograniczyć spożycie tłuszczów zwierzęcych, fast foodów, a także gotowych potraw zawierających duże ilości nasyconych tłuszczów i cukrów. To kluczowe dla redukcji kalorii i tłuszczu wisceralnego,
- Alkohol – alkohol jest wysokokaloryczny i może wpływać na metabolizm wątroby oraz zdolność do regeneracji, dlatego zaleca się jego pełne wyeliminowanie przed operacją.
- Słodycze i przetworzone węglowodany – ciastka, słodycze, białe pieczywo i inne wysoko przetworzone produkty zbożowe są bogate w cukry i tłuszcze, a ubogie w składniki odżywcze. Ich spożycie prowadzi do szybkich wahań poziomu cukru we krwi i zwiększonego apetytu.
- Słone przekąski – chipsy i inne solone przekąski mogą przyczyniać się do zatrzymania wody w organizmie i podwyższenia ciśnienia krwi, co nie jest pożądane przed operacją.
Dieta przed operacją bariatryczną – przykładowe przepisy
W trakcie przygotowań do operacji bariatrycznej trzeba postawić na odpowiednio skomponowane posiłki. Najlepiej wybrać takie produkty, które mają wysoką zawartość białka i niski udział tłuszczów oraz prostych węglowodanów.
Przepis 1: Kurczak z warzywami na parze
Składniki
- 150 g piersi z kurczaka
- 1 mała cukinia
- 1 marchewka
- 1 czerwona papryka
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- Sól morska i świeżo mielony czarny pieprz
- Zioła: tymianek, rozmaryn
Sposób przygotowania
- Kurczaka umyj, osusz i pokrój w niewielkie kawałki. Dopraw solą, pieprzem i ziołami.
- Warzywa umyj, obierz i pokrój w równą kostkę.
- Na parze gotuj kurczaka i warzywa przez około 10-15 minut, aż kurczak będzie w pełni ugotowany, a warzywa miękkie, ale jeszcze jędrne.
- Warzywa skrop oliwą z oliwek, delikatnie wymieszaj z kurczakiem.
- Podawaj ciepłe.
Ten posiłek jest bogaty w białko i błonnik, a jednocześnie niskokaloryczny, co czyni go idealnym w diecie przedoperacyjnej.
Przepis 2: Sałatka z quinoą i grillowanym łososiem
Składniki
- 100 g łososia
- 1/2 szklanki quinoi (komosy ryżowej)
- Garść mieszanych sałat
- 1/2 ogórka
- Kilka pomidorków cherry
- Sok z 1/2 cytryny
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- Sól i pieprz
Sposób przygotowania
- Quinoę ugotuj według instrukcji na opakowaniu, odcedź i odstaw do ostygnięcia.
- Łososia oprósz solą i pieprzem, grilluj na średnim ogniu przez około 4 minuty z każdej strony, aż będzie w pełni ugotowany i chrupiący na zewnątrz.
- Sałatę, ogórek i pomidorki cherry umyj i osusz. Ogórek pokrój w półplasterki, a pomidorki na połówki.
- W dużej misce wymieszaj quinoę, sałatę, ogórki, pomidory oraz grillowanego łososia.
- Całość polej sosem z oliwy z oliwek i świeżo wyciśniętego soku z cytryny, dopraw do smaku solą i pieprzem.
Ta sałatka dostarcza wysokiej jakości białko i zdrowe tłuszcze z łososia, a także błonnik i składniki odżywcze z komosy ryżowej i świeżych warzyw. Jest to posiłek zrównoważony, który świetnie nadaje się do diety przedoperacyjnej, dostarczając energii i sycąc na dłużej bez przeciążania organizmu.
Menu przed operacją bariatryczną – podsumowanie
Właściwe przygotowanie do operacji bariatrycznej poprzez odpowiednio dobraną dietę przedoperacyjną pozwoli na osiągnięcie najlepszych możliwych wyników. Menu przed zabiegiem ma na celu redukcję masy wątroby, zmniejszenie ilości tłuszczu wisceralnego oraz przygotowanie pacjenta do zmian w sposobie odżywiania po zabiegu. Ważne jest, aby dieta była bogata w białko i błonnik, a uboga w tłuszcze nasycone, cukry i przetworzone produkty.
Bibliografia:
- A. Budzyński, P. Major, S. Głuszek, K. Kaseja, T. Koszutski, S. Leśniak, T. Lewandowski, M. Lipski, W. Lisik, W. Makarewicz, M. Michalik, P. Myśliwiec, L. Ostrowska, M. Orłowski, R. Paluszkiewicz, M. Pastuszka, K. Paśnik, M. Pędziwiatr, M. Proczko-Stepaniak, H. Razak, T. Rogula, D. Smyczek, J. Szeliga, T. Szewczyk, P. Szymański, W. Tarnowski, G. Wallner, M. Wyleżoł, Polskie rekomendacje w zakresie chirurgii bariatrycznej i metabolicznej, Wydawca Medycyna Praktyczna 2017.
- I. Kawa, M. Brzegowy, K. Major, Opieka nad pacjentem z otyłością olbrzymią leczonym chirurgicznie, [w:] Pielęgniarstwo Chirurgiczne, pod red. L. Ścisło, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2020.
- M. A. Krotki, Rola dietetyka w opiece nad chorymi poddawanymi operacjom bariatrycznym. Postępy Nauk Medycznych, t. XXVIII, nr 9, 2015
