Operacja bariatryczna a cukrzyca – czy to dobre rozwiązanie dla diabetyków?

Tradycyjne metody leczenia cukrzycy u pacjentów z dużą nadwagą nie zawsze przynoszą oczekiwane rezultaty. W takich przypadkach coraz częściej rozważa się operacje. Wyjaśniamy, jakie są korzyści i ryzyko leczenia cukrzycy metodami bariatrycznymi.

Dla pacjentów z cukrzycą typu 2 zmagających się z otyłością operacja bariatryczna okazuje się skuteczną formą leczenia. Otyłość jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju cukrzycy, a redukcja masy ciała wpływa na poprawę kontroli poziomu cukru we krwi. Chirurgia bariatryczna redukuje wagę, a tym samym zmniejsza zapotrzebowanie na leki przeciwcukrzycowe, w tym insulinę.

Badania wykazały, że po zabiegach takich jak rękawowa resekcja żołądka czy gastric bypass dochodzi do znacznego obniżenia poziomu glukozy we krwi. Dzięki temu wielu pacjentów może całkowicie zrezygnować z leków przeciwcukrzycowych lub znacząco zmniejszyć ich dawki. W badaniu opublikowanym w czasopiśmie JAMA przeanalizowano dane pacjentów, którzy przeszli operację bariatryczną i porównano je z grupą, która była leczona tradycyjnie – farmakoterapią i zmianami stylu życia. Wyniki jasno wykazały, że osoby po operacji miały znacznie lepszą kontrolę glikemii oraz rzadziej wymagały leczenia insuliną w dłuższej perspektywie czasowej.

Jednym z najbardziej przekonujących efektów operacji bariatrycznych jest remisja cukrzycy. Badania pokazują, że nawet 60-80% pacjentów, którzy poddali się operacji, doświadcza remisji choroby w ciągu roku od zabiegu. Remisja cukrzycy oznacza, że poziom glukozy we krwi powraca do normy, bez konieczności stosowania leków, co stanowi ogromną korzyść dla pacjentów z cukrzycą typu 2, którzy wcześniej nie mogli osiągnąć stabilizacji poziomu cukru mimo intensywnego leczenia.

Dodatkowo operacje bariatryczne prowadzą nie tylko do lepszej kontroli glikemii, ale także do ogólnej poprawy stanu zdrowia pacjentów. Wyniki badań wskazują na obniżenie ryzyka wystąpienia powikłań związanych z cukrzycą, takich jak choroby sercowo-naczyniowe, nefropatia czy retinopatia. W porównaniu z pacjentami, którzy byli leczeni wyłącznie farmakologicznie, osoby po operacji bariatrycznej rzadziej doświadczają powikłań mikronaczyniowych, co dodatkowo wydłuża ich życie i poprawia jakość codziennego funkcjonowania.

W przypadku diabetyków z nadwagą najczęściej wykonywanymi operacjami bariatrycznymi są rękawowa resekcja żołądka (sleeve gastrectomy) oraz ominięcie żołądkowo-jelitowe (gastric bypass). 

Rękawowa resekcja żołądka polega na usunięciu około 80% objętości żołądka, co prowadzi do zmniejszenia ilości spożywanego jedzenia i przyspieszonego odczuwania sytości. U pacjentów z cukrzycą typu 2 sleeve gastrectomy często prowadzi do redukcji dawek insuliny i innych leków przeciwcukrzycowych. Ponadto zmniejszenie żołądka wpływa na mniejszą produkcję greliny, hormonu odpowiedzialnego za głód, co dodatkowo wspiera utrzymanie niższego poziomu cukru. Chociaż resekcja rękawowa jest mniej inwazyjna niż gastric bypass, jej skuteczność w pełnej remisji cukrzycy bywa nieco mniejsza.

Ominięcie żołądkowo-jelitowe (gastric bypass) to bardziej zaawansowana procedura, która oprócz zmniejszenia żołądka, zmienia również układ przewodu pokarmowego. W efekcie daje szybsze i bardziej efektywne rezultaty w zakresie poprawy poziomu glukozy we krwi i wrażliwości na insulinę. W badaniach nad skutecznością tej metody wykazano, że pacjenci po gastric bypass znacznie częściej doświadczają pełnej remisji cukrzycy typu 2, w porównaniu do osób, które poddały się resekcji rękawowej. Wynika to nie tylko z większej utraty masy ciała, ale również z wpływu zabiegu na zmiany hormonalne w organizmie, w tym wzrost produkcji GLP-1, hormonu, który zwiększa wydzielanie insuliny i hamuje apetyt.

Leczenie cukrzycy metodami bariatrycznymi przynosi szereg korzyści, a są to m.in.:

Mimo licznych korzyści operacja bariatryczna nie jest odpowiednia dla wszystkich diabetyków. Na zakwalifikowanie pacjenta do operacji bariatrycznej, szczególnie w kontekście cukrzycy typu 2, wpływa:

Sprawdź też, jakie BMI do operacji bariatrycznej pozwala na kwalifikację.

Pacjenci muszą także wykazać się gotowością do długoterminowych zmian stylu życia, w tym do przestrzegania zaleceń dietetycznych oraz podejmowania regularnej aktywności fizycznej po operacji. Proces kwalifikacji obejmuje zatem również konsultacje z dietetykiem i psychologiem, aby upewnić się, że pacjent jest odpowiednio przygotowany na wyzwania związane z pooperacyjnym trybem życia.

Sprawdź również, jakie ćwiczenia po operacji bariatrycznej można wprowadzić do codziennej rutyny.

Pacjenci z cukrzycą są bardziej narażeni na niektóre powikłania, ponieważ ich organizmy mogą gorzej reagować na zabieg chirurgiczny, zwłaszcza w kontekście gojenia ran i ryzyka infekcji. Kolejnym zagrożeniem dla diabetyków jest ryzyko hipoglikemii po operacji, szczególnie u pacjentów, którzy nadal stosują leki przeciwcukrzycowe. W takich przypadkach konieczne jest bieżące dostosowywanie terapii lekowej oraz regularna kontrola glikemii.

Istnieją również pewne przeciwwskazania do operacji bariatrycznej u diabetyków. 

Operacja bariatryczna to jedno z najbardziej skutecznych narzędzi w walce z otyłością i cukrzycą typu 2. Dla wielu pacjentów, u których tradycyjne metody leczenia nie przynoszą wystarczających efektów, operacja jest szansą na poprawę jakości życia, a w wielu przypadkach wiąże się nawet z remisją cukrzycy. Mimo licznych korzyści decyzja o poddaniu się zabiegowi musi być przemyślana i poparta szczegółowymi badaniami, które ocenią potencjalne zagrożenia i przeciwwskazania. Dla diabetyków operacja bariatryczna może okazać się skutecznym sposobem na kontrolę masy ciała, odzyskanie zdrowia oraz lepszą kontrolę nad cukrzycą, co przekłada się na dłuższe, zdrowsze życie.

Źródła: