Przygotowanie do operacji bariatrycznej – jakie badania wykonać?

6 MIN CZYTANIA

Opieka medyczna

Strona główna » Opieka medyczna » Przygotowanie do operacji bariatrycznej – jakie badania wykonać?

Operacja bariatryczna to skuteczny krok na drodze do zgubienia nadprogramowych kilogramów. Trzeba jednak pamiętać, że zabieg ten wymaga odpowiedniego przygotowania – w tym wykonania różnych badań. O jakich badaniach mowa?

Spis treści:

Jak przygotować się do operacji bariatrycznej? Ogólne zalecenia

Operacja bariatryczna to dla wielu osób jedyna szansa na zakończoną sukcesem walkę z otyłością. Zanim jednak pacjent zostanie zakwalifikowany do zabiegu, musi odbyć szereg konsultacji z różnymi specjalistami, wykonać serię zaleconych badań, a także zadbać o swój dobrostan fizyczny i psychiczny. Cały proces jest złożony i czasochłonny – kwalifikacja do zabiegu może zająć nawet 4-6 miesięcy i wymaga od pacjenta dużego zaangażowania.

Sprawdź, jakie są przeciwwskazania do operacji bariatrycznej.

Przygotowanie do operacji bariatrycznej – jakie kroki należy podjąć?

Konsultacja z chirurgiem bariatrycznym – w pierwszej kolejności należy skonsultować się z chirurgiem bariatrycznym, który omówi możliwości leczenia, wyjaśni wszelkie wątpliwości i przygotuje plan działania.
Ocena stanu zdrowia – konieczne jest przeprowadzenie kompleksowej oceny stanu zdrowia, która może obejmować badania krwi, EKG, gastroskopię i inne badania, niezbędne przy kwalifikacji do operacji. Zaleca się także, aby pacjent odbył konsultację z kilkoma specjalistami, w tym z internistą, kardiologiem, pulmonologiem i endokrynologiem.
Zmiana trybu życia w zakresie diety i aktywności fizycznej – Pacjent powinien skonsultować się z dietetykiem i fizjoterapeutą w celu ustalenia indywidualnej diety przed operacją bariatryczną i dobrania ćwiczeń fizycznych. Rekomenduje się, aby przed zabiegiem pacjent zmienił swoje nawyki życiowe, a także zrzucił ok. 10% dotychczasowej masy ciała, czyli nawet kilkanaście kilogramów.
Przygotowanie psychiczne i wsparcie emocjonalne – operacja niesie ze sobą wiele zmian zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych. Z tego też względu zaleca się konsultację z psychologiem, który przedstawi pacjentowi różne strategie radzenia sobie ze stresem i emocjami, pojawiającymi się przed, w trakcie i po operacji. Równie istotne jest znalezienie wsparcia w rodzinie, przyjaciołach lub grupach dla osób przechodzących przez podobne doświadczenia.

Jakie badania przed operacją bariatryczną należy wykonać?

Chirurgiczne leczenie otyłości może przebiegać na kilka sposobów, a decyzję o wyborze odpowiedniej metody lekarz zawsze podejmuje na podstawie indywidualnych przesłanek. Jeśli jednak chodzi o badania, to zwykle obejmują one podobny zakres, choć w przypadku niektórych pacjentów lekarz może zalecić dodatkowe testy. Do podstawowych badań, które należy wykonać przed operacją bariatryczną, zaliczają się badania obrazowe, laboratoryjne, gastroskopia i kolonoskopia.

USG jamy brzusznej

Badanie pozwala ocenić stan narządów, znajdujących się w jamie brzusznej. Należy je wykonać na 3 miesiące przed terminem operacji. Informacje uzyskane z USG brzucha mogą być istotne dla anestezjologa, pomagając w planowaniu znieczulenia i zarządzaniu ryzykiem operacyjnym.

Gastroskopia

Gastroskopia to badanie wnętrza przełyku, żołądka i dwunastnicy przy użyciu giętkiego endoskopu. Pozwala na dogłębną ocenę przewodu pokarmowego, a przede wszystkim dostarcza informacji o strukturze anatomicznej żołądka, co jest ważne przy planowaniu techniki operacyjnej (np. czy pacjent kwalifikuje się do określonego rodzaju zabiegu, takiego jak bypass żołądkowy lub rękawowa resekcja żołądka). Gastroskopię wraz z testem Helicobacter pylori najlepiej wykonać na 3 miesiące przed planowanym zabiegiem.

EKG spoczynkowe i echokardiografia (tzw. echo serca)

Elektrokardiogram i echo serca należy wykonać na 3 miesiące przed operacją w celu oceny prawidłowości pracy serca. Dzięki tym badaniom lekarze mogą dostosować plan operacyjny i anestezjologiczny do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz zminimalizować ryzyko powikłań kardiologicznych w trakcie i po operacji. Badania te są szczególnie istotne w przypadku osób powyżej 45 roku życia i z wagą ponad 150 kg.

RTG klatki piersiowej i spirometria

RTG może ujawnić powiększenie serca (kardiomegalię) lub inne nieprawidłowości w strukturze serca, co jest ważne dla oceny ryzyka związanego z operacją i znieczuleniem. Badanie to pozwala również na wykrycie chorób płuc, które mogą zwiększać ryzyko powikłań pooperacyjnych. Spirometrię można natomiast przeprowadzić w celu oceny funkcji płuc i ryzyka związanego ze znieczuleniem.

Badania laboratoryjne

Analiza krwi powinna obejmować kompletną morfologię krwi, poziomy elektrolitów, cukru, lipidów, wątroby i funkcji nerek oraz inne testy, aby ocenić ogólny stan zdrowia.

Rekomendowane badania to

mocznik,
kreatynina,
kwas moczowy,
sód,
potas,
wapń,
Alat,
Aspat,
bilirubina,
gospodarka lipidowa,
kortyzol,
CEA,
AFP,
CA 19-9,
wit. D3,
żelazo-TIBC,
ferrytyna, wit. B12.

Dodatkowo warto sprawdzić p/anty HCV, antygen HBS, OB, CRP, morfologia z rozmazem, APTT, INR, D-dimery, NT-proBNP, OGTT.

Analiza składu ciała

Analiza składu ciała przed operacją bariatryczną jest cennym narzędziem diagnostycznym, które dostarcza szczegółowych informacji o proporcjach różnych komponentów ciała takich jak tłuszcz, mięśnie, kości i woda. Dane te są niezbędne do skutecznego planowania i przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego. Informacje z analizy składu ciała umożliwiają ponadto tworzenie indywidualnych planów dietetycznych i programów ćwiczeń, które są kluczowe dla osiągnięcia optymalnej wagi przed operacją, a także dalszy spadek masy po zabiegu.

Co trzeba zrobić przed operacją bariatryczną – podsumowanie

Przygotowanie do operacji bariatrycznej to proces, który wymaga od pacjenta dużego zaangażowania. Przede wszystkim obejmuje szereg konsultacji medycznych i wymaga przeprowadzenia wielu badań obrazowych oraz laboratoryjnych, dzięki czemu lekarz będzie w stanie dobrze zaplanować zabieg, a potem bezpiecznie go przeprowadzić. Warto jednak pamiętać, że dobre wyniki to nie wszystko – równie istotne jest także przygotowanie fizyczne, psychiczne i emocjonalne. Jeśli pacjent jeszcze przed zabiegiem straci zalecaną liczbę kilogramów, zmieni swoje nawyki żywieniowe i zadba o odpowiedni poziom aktywności, to po operacji szybciej dojdzie do siebie i lepiej zniesie okres rekonwalescencji.

Źródła:

Stanowski E., Wyleżoł M., Paśnik K. „Laparoskopia w chirurgii bariatrycznej w Polsce–stan aktualny.” Wideochirurgia i inne techniki małoinwazyjne 2.1 (2007): 18-23.
Szczepańska E., Brończyk-Puzoń A., „Ocena nawyków żywieniowych pacjentów z otyłością, zakwalifikowanych do zabiegu bariatrycznego”, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 20.3 (2014).
Wierzbicki Z., Lisik W. ”Standard przygotowania do leczenia operacyjnego chorego z otyłością olbrzymią”. Post. Nauk Med., 2009; XII: 506–509.